Cây mai vàng, một biểu tượng không thể thiếu trong các dịp Tết Nguyên Đán của người Việt, từ lâu đã trở thành một phần quan trọng trong đời sống văn hóa và tinh thần của người dân. Dù không có tài liệu cụ thể về thời gian cây mai vàng được trồng tại Việt Nam, nhưng có thể thấy rằng nó đã xuất hiện từ rất lâu và gắn liền với những tín ngưỡng và phong tục của dân tộc vườn mai bán tết với sắc vàng rực rỡ, được xem là biểu tượng của sự thịnh vượng, may mắn và hạnh phúc, nhất là vào dịp Tết, khi mà người Việt thường trưng hoa mai trên bàn thờ tổ tiên để cầu mong một năm mới an lành, phát tài.

Theo hội đam mê mai vàng trong văn hóa và triết lý phương Đông

Ngoài giá trị về mặt thẩm mỹ, cây mai vàng còn mang trong mình những giá trị văn hóa sâu sắc. Theo triết lý Nho giáo, hoa mai là biểu tượng của sự kiên cường và bền bỉ, luôn đứng vững trước thử thách, gió sương. Trong khi đó, Lão giáo lại cho rằng cây mai tượng trưng cho sự hài hòa của âm dương, kết hợp giữa trời đất, thể hiện sự cân bằng của vũ trụ. Cây mai vàng, vì thế, không chỉ là một loài cây đẹp mà còn chứa đựng những giá trị triết học quý giá về đạo lý làm người.

Cách trồng mai của người xưa

Ngày xưa, đất đai của Việt Nam chủ yếu được sử dụng vào việc trồng cây lương thực như lúa, khoai, đậu để phục vụ nhu cầu sống hàng ngày của người dân. Cây mai, dù được xem là loài cây quý, nhưng không phải là cây lương thực mà chỉ được trồng ở những mảnh đất nhỏ trong vườn để dùng vào việc thờ cúng. Người xưa thường trồng mai vàng ở những khu đất không được màu mỡ, những vùng đất "đầu thừa cuối thẹo", với mong muốn có hoa mai vào dịp Tết mà không cần phải đi xin hoa từ người khác. Điều này cũng phản ánh sự thực dụng và tính cần kiệm của người xưa trong thời kỳ khó khăn.

Mặc dù cây mai không phải là cây trồng chủ yếu, nhưng người xưa vẫn dành sự quan tâm nhất định đến việc chăm sóc cây mai, đặc biệt là vào những ngày cuối năm. Vào khoảng rằm tháng Chạp, người dân bắt đầu chuẩn bị cho việc đón Tết bằng cách tỉa lá, sửa cành để cây mai có thể ra hoa đúng vào dịp lễ. Những cành mai đẹp sẽ được chọn để cắm vào lộc bình, đặt trên bàn thờ tổ tiên. Cây mai đẹp được bứng lên và đưa vào chậu để trưng bày trong nhà, thường là cạnh bàn thờ hoặc trong phòng khách. Sau Tết, cây mai sẽ được đưa trở lại vườn để trồng lại.

Người xưa và thú chơi kiểng cổ

Bên cạnh những người dân bình thường, cũng có một bộ phận người giàu có hoặc những người có thời gian rảnh rỗi, như các vị quan hưu hoặc những lão nông không còn sức làm việc đồng áng, đã tìm đến thú chơi cây kiểng cổ. Việc chơi kiểng cổ không chỉ là một thú vui tao nhã mà còn là cách để họ chăm sóc tinh thần, tránh được sự cô đơn trong tuổi già. Cây mai vàng, với thân gỗ vững chắc và cành nhánh dễ uốn nắn, đã trở thành đối tượng lý tưởng cho những người chơi kiểng này. Dưới bàn tay khéo léo của các nghệ nhân, cây mai không chỉ đơn thuần là một cây hoa mà còn trở thành một tác phẩm nghệ thuật, mang trong mình ý nghĩa sâu sắc.

Nghệ thuật uốn sửa cây mai

Trước đây, nghệ thuật cắt tỉa, ghép giống mai vàng khủng không phổ biến, thay vào đó, người xưa chủ yếu uốn sửa cây theo những thế cây đã định sẵn. Việc uốn cây mai đòi hỏi sự kiên nhẫn và công phu, vì không thể hoàn thành chỉ trong một ngày mà phải theo thời gian, chờ đợi cây mai phát triển. Có những cây mai, dù đã rất già, nhưng tác phẩm uốn sửa vẫn chưa hoàn thành, và mỗi cây lại mang một ý nghĩa riêng, phản ánh sự sáng tạo và tâm hồn của người chủ.

Các thế cây mai cơ bản

Cây mai kiểng được uốn theo nhiều thế khác nhau, mỗi thế lại mang một ý nghĩa riêng biệt. Có năm thế căn bản mà người xưa thường sử dụng khi uốn cây mai:

Thế trực: Cây mọc thẳng đứng, tượng trưng cho người anh hùng, với ý chí bất khuất, tự lập, không chịu khuất phục trước khó khăn.

Thế cận trực: Cây có thân thẳng, nhưng nghiêng về một phía, tượng trưng cho người có ý chí kiên cường, dù gặp nghịch cảnh vẫn không khuất phục.

Thế hoành: Cây có thân thẳng, ngọn uốn ngả về phía gốc, thể hiện nghị lực và dũng cảm, vươn lên dù bị cuộc sống đẩy dập.

Thế ngọa: Cây nằm ngang, nhưng ngọn vẫn uốn về phía gốc, tượng trưng cho người anh hùng gặp vận đen, không chịu khuất phục.

====>> Xem thêm: Tìm hiểu thêm về hình cây mai vàng

Thế huyền nhai: Cây uốn cong như một thác nước, với ngọn uốn ngược lên cao, tượng trưng cho những người có tài nhưng gặp vận xui, vẫn kiên trì phấn đấu.

Ngoài ra, người xưa còn sáng tạo ra nhiều thế phụ khác, như Thế Trực quân tử, Thế Mẫu tử, hoặc Thế Quần tụ tam sơn, mỗi thế lại mang một thông điệp sâu sắc về cuộc sống và con người.

Chăm sóc cây mai kiểng

Chăm sóc cây mai kiểng là một công việc đòi hỏi sự kiên nhẫn và tỉ mỉ. Những người trồng mai kiểng thường dành nhiều thời gian để tưới nước, bắt sâu, chăm sóc cây mai của mình, vì họ coi đó không chỉ là một cây kiểng mà là một tác phẩm nghệ thuật quý giá, mang lại niềm vui và sự thư giãn cho họ. Chăm sóc cây mai là cách họ thể hiện tình yêu và sự kính trọng đối với thiên nhiên và văn hóa truyền thống của dân tộc.

Tóm lại, việc trồng mai không chỉ là một công việc nông nghiệp đơn thuần, mà còn là một phần của văn hóa, nghệ thuật và triết lý sống của người Việt. Những kỹ thuật trồng mai của người xưa, dù đơn giản nhưng đầy tình cảm và ý nghĩa, vẫn được truyền lại cho đến ngày nay, thể hiện sự kiên nhẫn, sáng tạo và tâm huyết của mỗi người trồng mai.

Liên Hệ ngay cho chúng tôi theo thông tin dưới đây:

Điện thoại/Zalo: 0905 888 999 – 0799 888 999 – 0888777777

Email: Vuonmaihoanglong@gmail.com

Facebook: Vườn mai Hoàng Long

Địa chỉ: Tân Thiềng, Chợ Lách, Bến Tre.